71 KIRIKKALE

[ßurcu]

Yüzölçümü 4.365 km2 olan Kırıkkale ili kuzeyde Çankırı, doğuda Çorum, Yozgat ve Kırşehir, güneydoğu ve güneyde gene Kırşehir, batıda da Ankara illeriyle çevrilidir. Kırıkkale Türkiye'nin 71. ilidir.

DOĞAL YAPI
İl topraklan genellikle akarsu vadileriyle yarılmış orta yükseklikteki dalgalı düzlüklerden oluşur. Bu toprakların kuzey kesimini Karagüney Dağı, batı kesimini Küre Dağı (1.555 m), orta kesimini de Dinek (Denek) Dağı (1.744 m) engebelendirir. İl topraklarının yüksekliği hiçbir yerde 2.000 m'yi aşmaz. Bu topraklardan doğan sular Kızılırmak aracılığıyla Karadeniz'e ulaşır. İl sınırları içinde Kızılırmak'a katılan başlıca akarsular Çoraközü ve Balaban dereleridir. Kızılırmak kuzeybatı ve güneybatıda, Kızılırmak'ın kollarından Delice Irmağı doğuda, Delice Irmağı'na katılan Kılıçözü Deresi de güneyde yer yer doğal sınır oluşturur. İlde önemli bir doğal göle rastlanmaz. Kızılırmak üzerindeki Kapulukaya Baraj Gölü'nün tümü, Kesikköprü Baraj Gölü'nün bir bölümü il sınırları içindedir.

Doğal kaynaklarının yetersiz olmasına karşın gelişmişlik açısından orta düzeyde bir ildir. Bunun tek nedeni ilde savunma sanayisi tesisleri ve rafineri bulunmasıdır.

Tarih
Keskin ilçesine bağlı Ceritkale köyü yakınındaki kaya kabartmaları, ve Göçbeyli köyü yakınındaki höyükte ele geçen buluntular, bu yöreye ilk kez Hititler döneminde yerleşildiğini gösterir. İlkçağda Galatya bölgesinin sınırları içinde bulunan yöreden Ankyra?yı ( Bugün Ankara) Yozgat yöresindeki Tavion?a, bağlayan yol geçiyordu. Önemli bir ilkçağ kenti olan Eccobriga da bu yol üzerindeydi. Daha sonraki tarihsel gelişimine ilişkin fazla bilgi bulunmayan yöreye 11.yüzyıl sonlarında Türkmenler gelmeye başladı. Anadolu Selçukluları ve Danişmendlilerin yönetiminden sonra bir süre Osmanlılar, Karamanlılar ve Timur kuvvetleri arasında el değiştiren Kırıkkale topraklan 15. yüzyılda kesin olarak Os¬manlı yönetimine girdi. 19. yüzyılda Balkanlar'dan gelen göçmenlerin bir bölümü buraya yerleştirildi. Bu dönemde yöredeki başlıca yerleşmeler Hasandede, Yahşihan ve yakınında simli kurşun yatakları bulunan Denekmadeni kasabalarıydı. 19. yüzyıl sonlarında Ankara vilayetinin sınırları içinde yer alan Kırıkkale 1944'te ilçe yapıldı. İlçe merkezinin belediyesi ise 1942'de kuruldu. Kırıkkale 1989'da çıkarılan bir yasayla Delice, Keskin ve Sulakyurt ilçeleriyle bir araya getirilerek merkezi Kırıkkale kenti olmak üzere il yapıldı. 1990'da çıkarılan bir başka yasa uyarınca Bahşili, Balışeyh, Çelebi, Karakeçili ve Yahşihan ilçeleri kurulunca Kırıkkale iline bağlı ilçe sayısı Merkez ilçeyle birlikte dokuza çıktı.