70 KARAMAN

[ßurcu]

Karaman ili topraklan genellikle dağlık ve engebeli alanlardan oluşur. Yüzölçümü 9.163 km2 olan Karaman ili batı, kuzey ve doğuda Konya, güneydoğu ve güneyde içel, güneybatıda da Antalya illeriyle çevrilidir. Karaman Türkiye'nin 70. ilidir.

DOĞAL YAPI
Farklı havzalara su gönderen alanlardan olu¬şan il toprakları kuzey kesimi dışında dağlık ve engebelidir. Güney kesimde Orta Toroslar'a bağlı dağ dizileri yer alır. Bunlardan başlıcası Oyuklu Dağı'dır (2.427 m). Bolkar Dağları'nın batı uzantıları ilin güneydoğu kesimine sokulur. Güneybatı kesimi Batı ve Orta Toroslar'ı birbirinden ayıran Taşeli Platosu'nun üstündedir. Buradaki Yunt Dağı'nın doruğu 2.227 m'ye ulaşır. Batı kesimi Ozyurt Dağı (2.481 m) engebelendirir. Kuzeybatı kesimdeki Karadağ (2.288 m) sönmüş bir yanardağ konisidir. İlin kuzey ve kuzeydoğusundaki topraklar orta yükseklikteki geniş dalgalı düzlüklerden oluşur. Konya Ovası'nın güney bölümü ilin kuzeyine doğru sokulur. Bu ke¬sim Karaman Ovası olarak da adlandırılır. İlin kuzeydoğu kesimindeki düzlükler Ereğli Ovası'nın bir bölümüdür. İlin kuzey ve doğusundan kaynaklanan suları toplayan küçük ve cılız akarsular Konya Ovası'nda sona erer. Yazın tümüyle kuruyan bu akarsuların başlıcaları Kocadere ve Deliçay'dır. Batı ve güneybatı kesimden kaynaklanan sular Göksu aracılığıyla Akdeniz'e ulaşır. Taşeli Platosu'ndaki güneybatı kesimde karstik yüzey şekillerinin ilginç örneklerine rastlanır. Bunlardan biri Ermenek kentindeki Maraspoli Mağarası'dır. İldeki başlıca doğal göl kuzeydeki Acıgöl, başlıca yapay göller ise Ayrancı ve Gödet baraj gölleridir. Ereğli Ovası'nın alçak kesimlerinde yer alan ve sığ bir su birikintisi olan Akgöl'ün bazı bölümleri il sınırlan içinde kalır.

TARİH
Karaman yöresindeki höyüklerden bazısında elde edilen buluntular ilk yerleşmelerin Kalkolitik Çağ'da kurulduğunu gösterir. Bazı yerleri Likaonya ve Kilikya bölgelerinin sı¬nırları içinde yer aldığından ilin tarihsel gelişiminde farklılıklarla karşılaşılır. Hititler dö¬neminde yöredeki Karadağ kutsal sayılırdı. Karadağ çevresindeki başlıca yerleşme bugünkü Madenşehri köyünün yerinde kurulmuş olduğu sanılan Barata kentidir. İÖ 8. yüzyılda yörenin büyük bölümü Frigya Krallığı'nın yönetimindeyken Ermenek ile çevresini de içine alan Kilikya bölgesi Asurların denetimindeydi. İÖ 4. yüzyılda Perslerin egemenliğine girdiğinde Likaonyalıların bir bölümü yurtlarını bırakarak Kilikya'ya göç etti. Kapadokya Krallığı'nın yönetiminden sonra Roma'ya bağlanan yöre Bizans döneminde Arapların saldırısına uğradı. 11. yüzyıl başlarında bu topraklar Bizans'ın Anatolikon ve Selevkeia thema'larının (yerel yönetim biri¬mi) sınırları içinde yer alıyordu. Ermenek kesimi bir Ermeni yöneticinin elinde bulunan yörenin öteki yerleri önce Danişmendlilerin, daha sonra da tümüyle Anadolu Selçukluların egemenliğine girdi. Haçlıların saldırısından sonra bir süre Ermenilerin elinde kaldı ve 13. yüzyıl başlarında Anadolu Selçukluların eline geçti. Karamanlılar tarafından yönetilirken bir süre Memlûklere bağlandı. 1466'da Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlı döneminde uzun bir süre Karaman Eyaleti'nin sınırları içinde yer alan yörenin yönetsel konumu 19. yüzyılda değişti. Bu yüzyıl sonlarında Ermenek Adana vilayetine, öbür yerler ise Konya vilayetine bağlıydı. Karaman Belediyesi 1877'de kuruldu. 20. yüzyıl başlarında bağımsız İçel sancağının sı¬nırları içinde yer alan Ermenek 1917'de Kon¬ya'ya bağlandı. Eskiden Konya ilinin bir ilçesi olan Karaman 1989'da çıkarılan yasa uyarınca Ayrancı (1987'de ilçe oldu), Ermenek ve Kâzımkarabekir (aynı yıl ilçe oldu) ilçele¬riyle bir araya getirilerek Karaman kenti merkez olmak üzere il yapıldı. 1990'da Başyayla ve Sarıveliler'in de ilçe yapılmasıyla il¬çe sayısı altıya çıktı.