41 KOCAELİ

[ßurcu]

Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan dünyanın önemli yollarının kavşak noktası durumunda olan Kocaeli ve civarı tarih öncesi çağlardan itibaren insanların yerleşmek için uygun bulduğu önemli alanlardan biri olmuştur. Bu yörede yaklaşık olarak M.Ö. 3000' den itibaren insanların yaşamakta olduğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Buna karşın Kocaeli içinde ve yakın çevresinde günümüze kadar tarih öncesine ait yalnızca birkaç yerleşim yeri saptanabilmiştir. Yerleşmeye böylesine elverişli bir alanda yalnızca birkaç yerleşim yerinin belirlenmiş olmasının en önemli nedenlerinden biri yeterli arkeolojik araştırma olmaması diğeri de geçmişe ait izlerin buralarda oturanlar tarafından sürekli olarak tahrip edilmesidir.


Günümüze kadar devamlı iskan edilmiş olan Kocaeli ve çevresinde sınırlı olarak yapılan araştırmalarda insanoğluna ait en erken izler, Kefken' in doğusundaki Kovanağzı ve batısındaki Sarısu ağzı ile Pembe Kayalar ve Cebeci sırtlarında görülmektedir. Kovanağzı ile Cebeci sırtlarından elde edilen buluntular Alt Paleolitik Çağ'a, Sarısu ağzından elde edilen buluntular ise Orta Paleolitik Çağ'a tarihlenmektedir.
Ayrıca yine Kefken burnunda, çeşitli dönemlerde kullanıldığı anlaşılan ve geniş bir alana yayılan çakmaktaşı işlik yerleri bulunmaktadır.Yörede Kalkolitik Çağ'a tarihlenen yerleşim yerlerinden ilki Karamürsel ilçesinin Yalakdere beldesine bağlı Valideköprü Höyüğü' dür. Diğer bir yerleşim yerine ait olabilecek izler Derince ilçesindeki Çene Dağı'nda tespit edilmiştir. Ancak her iki yerleşim yerinde de kapsamlı bir araştırma yapılmamıştır. Bunların dışında MÖ 1200' lere kadar geçen süre içinde başka bir yerleşim yeri tespit edilmemiştir
Kocaeli' ne ait ilk deliller ise M.Ö. 12. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Bu tarihlerde Frigler bölgeyi ellerinde tutmuş, ardından Yunanistan' ın Megara şehrinden kendilerine yeni bir yer aramak için yola çıkan göçmen bir grup, şimdiki Başiskele mevkiinde ASTAKOZ adını verdikleri şehri kurmuşlardır. Trakia kralı Lysimakhos' un ASTAKOZ' u tahrip etmesiyle bugünkü Kocaeli'nin de üzerinde bulunduğu yamaçlara NlKOMEDİA adında yeni bir şehir kurulmuştur.
M.Ö. 262 yılında şehri inşa ettiren Büyük iskender' in Anadolu'yu fethetmekle görevli kralı Nikomedes, şehre eşinin ismini vermiştir. Giderek yükselen Bıtinya Krallığı'nın merkezi Nikomedia, büyük Helenistik şehir olur. MÖ. 91-94 yıllarında Romalılara bağışlanır. M.S. 284 yılında imparator Dıokletıonus, Nıkomedıa' yı yeniden başkent yapar. Onun zamanında Nikomedia; Roma, Antakya, İskenderiye' den sonra dünyanın dördüncü büyük şehridir. 11. yüzyılın son çeyreğinde Nikomedia, Selçuklular tarafından zaptedilir. I. Haçlı Seferinde geri alınan Nikomedia, bir süre Latinlerin işgalinde kaldıktan sonra tekrar Selçuklulara geçer.
Orhan Gazi zamanında, Adapazarı ve Hendek yörelerinin valisi Akçakoca, kenti alınca şehir Osmanlı Devletinin egemenliğine girmiştir. Başlangıçta Iznik' in yan komşusu anlamında İznikmid olan bu şehrin adı zamanla Kocaeli ye dönüşmüştür. 1888 yılına kadar İstanbul' a bağlı kalan Kocaeli bu tarihten sonra ayrı bir kent olmuştur. İstiklal harbi öncesi İngiliz ve Yunanlı kuvvetlerin işgalinde kalan şehir 28 Haziran 1921'de kurtarılmış, Cumhuriyetin ilanından sonra da Kocaeli vilayetinin merkezi olmuştur. Cumhuriyet döneminde bölgeye yapılan sanayi yatırımları ile sanayi alt yapısı tamamen şekillenmiş, hem devlet hem de özel girişimler artmıştır.
Bugün ileri düzeyde sanayi ve endüstri kenti olan Kocaeli; çevresi ile demiryolu ve en gelişmiş karayolu ağına sahiptir. Bunun yanı sıra Derince ve Kocaeli limanlarıyla da dünyanın dört bir yanına deniz yolu bağlantısını kurmuştur. Yüzölçümü açısından küçük bir il olan Kocaeli, sanayi sektöründeki üretim ve katma değer açısından sadece Türkiye için değil, dünya için de ilginç bir örnektir. Doğal güzellikleri, plajları, yaylaları, kayak merkezi ve tarihi eserlerinin yanında Karadeniz ve Marmara Denizine olan kıyıları ile Kocaeli ili ticaret ve turizm açısından da ayrı bir önem taşımaktadır.