43 KÜTAHYA

[ßurcu]

Ege Bölgesi'nin İçbatı Anadolu Bölümünde,Yukarı Sakarya ve Güney Marmara bölümlerinin kavşağında yer alan Kütahya'nın, doğusunda Eskişehir, güneydoğusunda Afyonkarahisar, güneyinde Uşak, güneybatısında Manisa, batısında Balıkesir, kuzeyinde de Bursa ve Bilecik illeri bulunmaktadır. İl topraklarını güneydoğu-kuzeybatı doğrultusunda uzanan dağlar engebelendirir. Bu dağlar; güneyde Murat Dağı (Kartaltepe'de 2.309 m.), güneybatıda Şaphane Dağı (Ulugedik tepesi'nde 2.120 m.), Simav Dağı (Damrık Ziyaret Tepesi 1.800 m.), batıda Alaçam Dağlarından Akdağ (2.089 m.) ve Eğrigöz sınırı dışında kalan Domaniç Dağı ile Yirce Dağı , Yellice Dağı (İncebel Tepesinde 1.764 m.) ve Yeşildağ (Kiraz Oymağı tepesinde 1.496 m.)'dır.İl sınırları içerisindeki alçak düzlükler, tektonik çöküntü alanlarından oluşur. Bu çöküntü alanları, Ege Bölgesi'nin İçbatı Anadolu Bölümündeki, güneydoğu-kuzeybatı doğrultulu dağ dizileri arasında kalan, 93 km2.lik bir alanı kaplayan Kütahya Ovası ile Örencik, Simav, Tavşanlı, Gediz ve Altıntaş Ovalardır. Kütahya, bazı kırık çizgileriyle kesilen bir deprem kuşağı üzerindedir.İl topraklarından kaynaklanan sular çeşitli akarsularla üç ayrı denize dökülür. Porsuk Çayı Karadeniz'e, Adırnaz ve Emet çaylarının birleşerek il sınırları dışında oluşturdukları Kirmasti Suyu ve ana kolu Simav Çayı olan Susurluk (Sususrlu) Çayı Marmara Denizi'ne, Gediz Irmağı da Ege Denizi'ne dökülür. Kütahya sınırları içerisinde Simav Gölü ile Enne Baraj Gölü bulunmaktadır. Porsuk Baraj Gölü'nün batı kesimi il sınırları içerisindedir.

Bitki örtüsü bakımından ormanlarla kaplıdır. Alçak kesimlerde meşe ve ardıç, yüksek kesimlerde kızılçam, sarıçam ve karaçam ormanları vardır. Domaniç ormanlarında ise kayın bulunmaktadır. Kütahya, İç Anadolu'nun karasal, iklimi ile Ege ve Marmara'nın ılıman iklimi arasında geçiş özellikli bir iklime sahiptir. İlimizin doğu kesimlerinde yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçerken, batı kesimlerinde daha yumuşak deniz iklimi etkisi egemendir. Yüzölçümü 11.875 Km2. , 2000 yılı sayım sonuçlarına göre toplam nüfusu 715.375'tir. İlin ekonomisi seramik ve çinicilik, dokumacılık, turizm, tarım, hayvancılık ve sanayie dayalıdır. Ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanmakta olup, yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler; buğday, şeker pancarı, arpa, patates, domates, baklagiller, elma, soğan, kavun, karpuz, ayçiçeği, vişne, kenevirdir. Hayvancılıkta ise sığır, koyun, ve kıl keçisi besiciliği yapılır. Ankara keçisine dayanan tiftik üretimi önemlidir. Kütahya'da, şeker, un, konserve, yem, porselen, çini, tuğla ve kiremit, kalorifer kazanı, akaryakıt tankı, inşaat ve tarım makineleri, gübre üreten ve orman ürünlerini işleyen fabrikalar bulunmaktadır. Ayrıca il topraklarında gümüş, kaolin, magnezit, linyit, bitümlü şist, kurşun, demir, bor mineralleri, çimento hammaddesi, antimon, feldispat, krom, alunit, flüorit yatakları vardır.

Geleneksel uğraşlardan olan dokumacılık ve halıcılık ile seramik ve çinicilik de önemli gelir kaynağıdır. İlin çeşitli yörelerinde iplik, dokuma ve halı fabrikaları bulunmaktadır. Kütahya çinisi XIV.yüzyıldan günümüze kadar üretilmekte olup, İznik çiniciliğinin başkente ve saraya yönelik üstün nitelikli üretimine karşılık, Kütahya çinisi halkın ihtiyacını karşılamak üzere üretilmiş ve Anadolu çini geleneğini sürdürmüştür. Günümüzde Kütahya, Türk çini sanatının canlandırılması yönündeki çabaların en önemli merkezi durumundadır.

İl topraklarında yaşayan geyikler için Türkmenbaba ile şaphane Dağı'nda av koruma ve üretme alanları kurulmuştur. Ayrıca Merkez ilçedeki Çamlıca, Gediz ilçesindeki Murat Dağı, Emet'teki Hisarlıktepe, Domaniç'te Ebem Çamlığı, Simav'da Gölcük Yaylası ve Nafia Pınarı orman içi dinlenme yerleri ilin başlıca mesireleridir. İl topraklarında çıkan şifalı madensuları kaplıca turizmi açısından önem taşımakta olup, bunların başlıcaları Merkezdeki Harlek ve Yoncalı, Simav'da Naşa ve Eynal, Tavşanlı'da Göbel ile Gediz ilçesindeki Gediz ve Murat Dağı kaplıcalarıdır.

Antik kaynaklara göre Ezop'un doğum yeri olan Kütahya'nın o dönemlerdeki adı Kotiaeion'dur. Katiaeion, Hititler döneminde M.Ö.1550'lerde kurulmuştur. Strabon'a göre bu ad ?Kotys'in Kenti? anlamına gelmektedir. Kotiaeion adı temel sözcük aynı kalmak şartı ile, farklı dönem ve yazılışlara göre ?Kotiaion?, ?Cotyaeum? ve ?Cotyaium? olarak da kullanılmıştır.